Σεμινάριο Performance Art: «The Head: Η Ασώματος Κεφαλή»

Tο σεμινάριο «The Head: Η Ασώματος Κεφαλή», είναι ένα εξερευνητικό ταξίδι της πολύπλευρης έννοιας του ασώματου κεφαλιού ως πιθανή μετα-ανθρώπινη μορφή, εμβαθύνοντας στην περίπλοκη αλληλεπίδραση   τεχνολογίας, επιστήμης, τέχνης και φιλοσοφίας για την δημιουργία πρωτοτύπων   νέων μορφών και ταυτοτήτων. 

Στη διαρκώς εξελισσόμενη αφήγηση της ανθρώπινης ύπαρξης, η έννοια της ταυτότητας έχει ξεκινήσει μια βαθιά οδύσσεια. Από τα αρχαία ελληνικά θέατρα μέχρι την ψηφιακή εποχή, η ανθρώπινη αναζήτηση για την αυθεντικότητα καθοδηγείται από μάσκες, φίλτρα και την παράδοξη σταδιακή  αποσύνδεση από το σώμα.

Μέσα από τον εκπληκτικό κόσμο της Performance Art που θα ζωντανέψει αυτές τις έννοιες,   θα  διεισδύσουμε   σε διάφορες πτυχές του σύγχρονου κόσμου μας, όπου τα όρια μεταξύ φυσικού και ψηφιακού κόσμου , σώματος και νου, πραγματικότητας και ψευδαίσθησης είναι διαρκώς  ασαφή.

Το ασώματο κεφάλι ως σύμβολο.

Εξετάζουμε την έννοια του «ασώματου κεφαλιού» ως σύμβολο της συνείδησης, της μνήμης και της ιδεολογίας.
Αυτό το σύμβολο αντιπροσωπεύει μια αλλαγή στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας, τονίζοντας την κυριαρχία του νου πάνω στο σώμα και την πιθανή μουσειοποίησή του.
Το σώμα είναι το πρωταρχικό υλικό (material prima) της ορμής για ζωή, μπορεί ο διαχωρισμός του από τον κόσμο των ιδεών (κεφάλι) να οδηγήσει στον εκφυλισμό του ανθρώπου;

Εξελισσόμενη αισθητική: σχεδιαστικοί κώδικες στον φουτουριστικό κυβερνοχώρο AI.

Οι νέοι κώδικες σχεδίασης των φουτουριστικών μορφών του κυβερνοχώρου AI, που σχετίζονται στενά με την έννοια του ασώματος κεφαλιού, είναι ουσιαστικά οι εξελισσόμενο αρχές, κατευθυντήριες γραμμές αισθητικής, σ’ ένα δυνητικό μέλλον, όπου η ανθρώπινη συνείδηση ​​και ταυτότητα βιώνονται κυρίως μέσω μη σωματοποιημένων ψηφιακών διεπαφών. Προηγμένα avatar που βασίζονται σε AI ή περιβάλλοντα εικονικής πραγματικότητας προσφέρουν στους χρήστες μια βαθιά και συναρπαστική εμπειρία που επαναπροσδιορίζει τα όρια της ταυτότητας, της συνείδησης και της αλληλεπίδρασης ανθρώπου-υπολογιστή σε ένα φουτουριστικό πλαίσιο.

Το Μανιφέστο του Cyborg: Επαναπροσδιορίζοντας την Ανθρωπότητα.

Το πρωτοποριακό « Cyborg Manifesto » της Ντόνα Χάραγουει λειτουργεί ως εννοιολογική βάση εκτόξευσης. Η Χάραγουει αμφισβητεί τις συμβατικές διακρίσεις μεταξύ ανθρώπων και μηχανών, υποστηρίζοντας ότι η ύπαρξή μας είναι ολοένα και περισσότερο συνυφασμένη με την τεχνολογία. Η προοπτική του Cyborg μας καλεί να αγκαλιάσουμε την πολυπλοκότητα της υβριδικής μας ύπαρξης, υπερβαίνοντας τις σταθερές έννοιες της ταυτότητας και της ενσάρκωσης.

Τεχνολογικός Ντετερμινισμός.

Ποιος έχει τον έλεγχο;
Πώς η τεχνολογία διαμορφώνει την ύπαρξή μας και επηρεάζει την αντίληψή μας για το σώμα, τη συνείδηση και τον εαυτό μας;

Στον δυϊσμό του Ρενέ Ντεκάρτ.

Η αντίληψη του Ντεκάρτ για το μυαλό και το σώμα ως διακριτές οντότητες είχε μια βαθιά επιρροή στη δυτική φιλοσοφία και στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας.
Η διάσημη δήλωσή του, «Cogito, ergo sum» ή «σκέφτομαι, άρα υπάρχω», αντανακλά την ιδέα ότι ενώ το μυαλό (ο σκεπτόμενος εαυτός) είναι άυλο και συνειδητό, το σώμα είναι υλικό και μηχανιστικό.

Μηχανιστική Κατανόηση της Ιατρικής:

Η μηχανιστική κατανόηση του σώματος στην ιατρική απεικονίζει την ανθρώπινη μορφή ως μια πολύπλοκη μηχανή. Οι ασθένειες αντιμετωπίζονται ως βλάβες που πρέπει να επισκευαστούν, ενισχύοντας δυνητικά τον διαχωρισμό σώματος και νου.
Η τεχνολογία, ενώ ενισχύει τις φυσικές ικανότητες, εγείρει ηθικά ερωτήματα σχετικά με την επιδίωξη της αθανασίας αντικαθιστώντας το σώμα .

Μάσκες και φίλτρα: Απόκρυψη ή αποκάλυψη της αυθεντικότητας.

Στην ψηφιακή εποχή, οι μάσκες παίρνουν νέες μορφές ως φίλτρα στις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αυτά τα φίλτρα, όπως και οι παραδοσιακές μάσκες, χρησιμεύουν ως εργαλεία για αυτοπαρουσίαση, εξερεύνηση. Είτε φυσικές είτε ψηφιακές, οι μάσκες είναι μονοπάτια για να εκφράσουμε την πολλαπλότητα του εαυτού μας σε όλη την ιστορία, από το αρχαίο θέατρο μέχρι τα ψηφιακά φίλτρα που χρησιμοποιούμε σήμερα.
Πώς αυτά τα εργαλεία διαμορφώνουν την ταυτότητά μας;

Η καπιταλιστική επιρροή.

Η εμπορευματοποίηση της ταυτότητας σε ένα καπιταλιστικό τοπίο καλλιεργεί μια κατακερματισμένη αίσθηση εαυτότητας , όπου η πίεση να πακετάρει κανείς τον εαυτό του για την ανάπτυξη προσωπικού brand  επισκιάζει τη βαθιά σύνδεση με τη φυσική του μορφή.
Επιπλέον, η κουλτούρα της καθιστικής εργασίας και της εργασίας στο σπίτι επιδεινώνει την αποξένωση από το σώμα.
Ο σύγχρονος εξιδανικευμένος , παραγωγικός κόσμος λειτουργεί στη βάση της ακραίας ανθρώπινης απομόνωσης στην εμπειρία του παγκόσμιου καταναλωτισμού.
Το υπεράνθρωπο κεφάλι/ψυχή διαμορφώνεται από ακραία ειδωλολατρία.

Ο μύθος του Σίσυφου: Η ταυτότητα ως έργο σε εξέλιξη.

Ο Αλμπέρ Καμύ στον «Μύθο του Σίσυφου», κάνει έναν παραλληλισμό μεταξύ της αιώνιας πάλης του Σίσυφου με έναν ογκόλιθο και της αέναης αναζήτησης ταυτότητας σε έναν ρευστό κόσμο, όπου η διάκριση ενός προσώπου από τα χίλια προσωπεία γίνεται πρόκληση.
Ο ογκόλιθος που ανεβαίνει ατελείωτα το λόφο θα μπορούσε  να ευθυγραμμίζεται οπτικά και εννοιολογικά με το γιγάντιο ασώματο κεφάλι σε μια  καλλιτεχνική μεταφορά.
Το γιγάντιο κεφάλι γίνεται μια αλληγορική αναπαράσταση αυτού του αγώνα, πιέζοντας αιώνια για αυτοπροσδιορισμό.

Η άνοδος της έξυπνης τεχνολογίας: Ένας ευφυής ανταγωνισμός.

Η Έξυπνη τεχνολογία είναι σπαθί με διπλή κόψη.
Το παράδοξο της «έξυπνης» τεχνολογίας, όπου μας ενδυναμώνει και μας εποπτεύει ταυτόχρονα!
Σκεφτείτε τον ρόλο της τεχνολογίας στη ζωή μας, από την ενίσχυση των δυνατοτήτων μας μέχρι την παρακολούθηση των ενεργειών μας.
Θυσιάζουμε την αυτονομία μας για την ευκολία;
Τα gadgets μας είναι πιο έξυπνα από εμάς;
Η συνεχής επιδίωξη της τεχνολογικής ευφυΐας μπορεί να διαιωνίσει μια ανταγωνιστική επίδειξη διανόησης, καθώς και η πανταχού παρουσία της  παραλληλίζεται με  το  άγρυπνο μάτι πάνω από τα υπερτροφικά κεφάλια μας. 

Η γοητεία της φαντασίας: Είναι ο κόσμος της φαντασίας πιο ισχυρός από τον πραγματικό κόσμο.

Οι φανταστικοί κόσμοι παρέχουν χώρους για δημιουργικότητα, πειραματισμό και απόδραση από τους περιορισμούς της πραγματικότητας.
Μέσα σε αυτά, μπορούμε να δημιουργήσουμε νέες ταυτότητες, να εξερευνήσουμε αχαρτογράφητες περιοχές και να εμπλακούμε σε εμπειρίες που μπορεί να είναι ανέφικτες στον φυσικό κόσμο.
Αλλά τι αντίκτυπο έχουν αυτοί οι φανταστικοί κόσμοι στην ταυτότητά μας;
Έχουν μεγαλύτερη επιρροή πάνω μας από τον απτό, φυσικό κόσμο;
Διαμορφώνουν τη συνείδηση, τις μνήμες και τις ιδεολογίες μας σε μεγαλύτερο βαθμό από τις βιωμένες εμπειρίες μας;
Καθώς εμβαθύνουμε στα βάθη της εικονικής πραγματικότητας, γινόμαστε, κατά μία έννοια, δέσμιοι των δικών μας ψηφιακών φαντασιώσεων;

Σύγχρονες ιστορίες Αγάπης: από την Θερμότητα στον Θόρυβο.

Στον ψηφιακό πολιτισμό η εμπειρία της επαφής επαναπροσδιορίζει έννοιες όπως οικείο , κοντινό ,αγάπη και ερωτάς.
Η φυσική, η εικονική και η φαντασιακή διάσταση συνθέτουν την εμπειρία των εναλλακτικών τροπών ύπαρξης στην εποχή της ασώματης ψυχρής εγγύτητας.

Κατακερματισμός ταυτότητας.

Το φύλο, η φυλή και η τάξη ως στοιχεία σφραγισμένης οντότητας μεταβάλλονται στον αγώνα ενάντια στην έμφυτη, προγραμματισμένη φύση που προκαλεί ασφυξία.
Οι άκαμπτες συμβάσεις του ρεαλισμού οδηγούν στην απαρχαίωση του σώματος για την αποδυνάμωση των προκαταλήψεων σε σχέση με την κανονικότητα.

Ομογενοποίηση εναντίον διαφορετικότητας.  

Πιθανό αντίκτυπο μιας κοινωνίας χωρίς σώμα είναι η απώλεια της φυσικής διαφορετικότητας στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Η τάση προς υπό-αστικοποίηση και η εξάλειψη του δημοσίου χώρου προκαλούν έκρηξη εικόνων προσομοίωσης της ζωής που πλέον κινείται σ’ έναν προκάτ συναρμολογημένο κόσμο. 

 Οι κίνδυνοι της γενετικής ενίσχυσης: Νεοναζισμός και κοινωνική διαστρωμάτωση.

Η συγκέντρωση της τεχνολογικής δύναμης θα μπορούσε να οδηγήσει σε κοινωνικά πρότυπα που υπαγορεύονται από οικονομικά προνόμια.
Ποια είναι τα ηθικά διλήμματα που θέτουν οι γενετικές βελτιώσεις και ποιες είναι οι πιθανές συνέπειες της δημιουργίας μιας στρωματοποιημένης κοινωνίας εξαιτίας αυτών;
Εάν μάλιστα  η υψηλή νοημοσύνη γίνει πρωταρχικό χαρακτηριστικό που σχετίζεται με τον πλούτο και τα προνόμια το πλήγμα που θα επιφέρει στην κοινωνική διαστρωμάτωση θα είναι βαθύ ευνοώντας την  ανάπτυξη σεναρίων που θυμίζουν Νεοναζισμό.
Η συνεχής Βελτιστοποίηση  του υποκείμενου/αντικειμένου αντικαθιστά την παλιά ιεραρχική κυριαρχία της Τελειότητας.

Η Τέχνη  ως καθρέφτης της αποσύνδεσης: Η  μύηση στην σκηνή του μυαλού (Μise en abime) αντιδρώντας στην σωματική εκμηδένιση.

Τα κεφάλια με ανοιγμένα στόματα των βομβαρδισμένων σωμάτων στην Γκερνίκα του Πικάσο, το κεφάλι της Μέδουσας του Καραβάτζο – με την αρχέτυπη έκφραση του «σώματος – τρόμου», το κρανίο που κρατάει ο Άμλετ του Σαίξπηρ, ενώ εκφράζει σκέψεις για το θάνατο, η ‘’Κραυγή’’ του εξπρεσιονιστή καλλιτέχνη Εντβαρντ Μουνκ, καθώς και το Μπέκετικο κεφάλι ”Not I” , είναι αναπαραστάσεις του πώς βιώνει ο άνθρωπος την διάσπασή του από το σώμα του.

Από το Υπερεγώ του Φρόιντ στον Υπεράνθρωπο του Νίτσε: Το ασώματο κεφάλι ως μεταφορά για την απελευθέρωση.

Η μετάβαση από το Υπερεγώ του Φρόιντ στην έννοια του Νίτσε για το Übermensch (Υπεράνθρωπος) μέσα από το φακό της νέας υβριδικής μορφής του ασώματου κεφαλιού περιλαμβάνει μια φιλοσοφική μετάβαση από τον περιορισμό στην απελευθέρωση. Η έννοια του ασώματου κεφαλιού μπορεί να χρησιμεύσει ως μια μεταφορική γέφυρα από τη συμμόρφωση που καθοδηγείται από το Υπερεγώ του Φρόιντ στο όραμα του Νίτσε για την υπερνίκηση του εαυτού και την εμφάνιση του Υπερανθρώπου, όπου τα άτομα ορίζουν τις δικές τους αξίες και πεπρωμένα.
Σε αυτή την περίπτωση ”Η Ασώματος Κεφαλή ” αντανακλά την ανθρώπινη επιθυμία για ελευθερία και αυτοδιάθεση πέρα ​​από τα όρια της παραδοσιακής ηθικής, των φυσικών και κοινωνικών περιορισμών του σώματος από συμβατικούς κανόνες και αξίες.  Το κεφάλι, ”The Head”, χωρισμένο από το παραδοσιακό σώμα ως σύμβολο της συνείδησης και της διανόησης, μπορεί να αντιπροσωπεύει την επιδίωξη της εξουσίας στο βασίλειο των ιδεών και του εαυτού.

Ανάσταση νεκρών: Η συμβολική ένωση του σώματος με την ψυχή.

Σε πολλές θρησκευτικές παραδόσεις, η ανάσταση των νεκρών σηματοδοτεί μια πνευματική μεταμόρφωση όπου η ψυχή – η οποία συχνά θεωρείται αθάνατη, ενώνεται ξανά με το φυσικό σώμα σ’ ένα ταξίδι προς την αιωνιότητά – στο Αιώνιο Σώμα. 

«Για να τελειώνουμε με την υπόθεση του Θεού»   Αντονέν Αρτώ.

Το έργο του Αρτώ συχνά εμβαθύνει στις φυσικές και σωματικές πτυχές της ύπαρξης και μπορεί να ερμηνεύσει την ανάσταση ως μια μεταφορική μεταμόρφωση ή αφύπνιση μέσα στη βιωμένη εμπειρία ενός ατόμου, παρά ως ένα υπερφυσικό γεγονός.
Η αντισυμβατική του θέση, δίνει έμφαση στις ενσαρκωμένες και βιωμένες πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης πάνω από το θρησκευτικό δόγμα ή τις παραδοσιακές πεποιθήσεις στη μετά θάνατον ζωή. 

Οι καλλιτεχνικές εκφράσεις και οι φιλοσοφικοί προβληματισμοί, μας προσκαλούν να ασχοληθούμε βαθιά με την πολυπλοκότητα αυτού του υβριδικού μετασχηματισμού.

Σε μια παρουσίαση προσωπικών τρόπων ανάπτυξης οντολογικών εικόνων γύρω από την κοινωνικότητα, το φύλο, το ιδεολόγημα , θα σφυγμομετρήσουμε  την υπαρξιακή αγωνία μιας ατομικής  και  συλλογικής εμπειρίας της αλήθειας από την έκρηξη εσωτερικών και εξωτερικών ορίων, τον κατακερματισμό του σώματος και την ανάγκη επανασύνδεσης του σώματος με το πνεύμα.

Το σεμινάριο της Performance Art απευθύνεται σε performer artists, ηθοποιούς, σκηνοθέτες, εικαστικούς, digital artists, φωτογράφους, συγγραφείς, , και σε όλους τους ερμηνευτές της ζωής που επιθυμούν να εξερευνήσουν το αινιγματικό βασίλειο της ανθρώπινης οντότητας και τη σύνδεση της ψυχής  με την ανθρώπινη ιστορία σε εξέλιξη.

Η σύνθεσή της ομάδας θα προκύψει έπειτα από ακρόαση.

Στο τέλος του τριμήνου θα πραγματοποιηθεί ανοιχτή παρουσίαση / παράσταση – η ημερομηνία θα οριστεί από την ομάδα.

Ημερομηνία: Σάββατο 16:00 – 19:00 

Τοποθεσία: ΊΣΟΝ 

Η συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι δωρεάν.

Σοφία Σταυρακάκη 

Performer artist, Σκηνοθέτιδα, Ηθοποιός, Θεατρική συγγραφέας

Το εργαστήρι είναι συμπεριληπτικό και πραγματοποιείται με την υποστήριξη και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού στο πλαίσιο της δράσης με τίτλο “ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ” από την ομάδα ΘΕΑΜΑ.